طراحی و اعتباریابی الگوی تعاملات والد- فرزندی مبتنی برآموزه های قرآنی با تمرکز بر رویکرد سهم گذاری

عسلی طالکوئی, سکینه; اسمعیلی, معصومه; برجعلی, احمد; عسگری, محمد

طراحی و اعتباریابی الگوی تعاملات والد- فرزندی مبتنی برآموزه های قرآنی با تمرکز بر رویکرد سهم گذاری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری رشته روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

² استاد گروه مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

³ استاد گروه روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران ایران.

⁴ دانشیار گروه سنجش و اندازه کیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

والدین اولین کسانی هستند که با کودک ارتباط برقرار می کنند و تاثیرگذارترین تعاملات را در شکل گیری ساختار زندگی آینده او دارند. با توجه به اهمیت این موضوع، هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل ویژگی های محتوایی الگوی تعاملات والد- فرزندی مبتنی برآموزه های قرآنی با تمرکز بر رویکرد سهم گذاری است. روش این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی بوده وبرای گردآوری داده ها، ازاسناد مکتوب استفاده شد. جامعه ی مورد مطالعه ی پژوهش،قرآن کریم و تفسیر نوربود. واحدهای تحلیل در این پژوهش، آیه های مرتبط با تعاملات والد- فرزندی بوده که ابتدا به شیوه ی هدفمند از قرآن، و سپس از تفسیر نور انتخاب شده و برای تحلیل داده ها از تحلیل مضمون استفاده شد. پس از انجام کدگذاری ها در حوزه ی مسئولیت های والدین 8 مضمون فراگیر، 17 مضمون سازمان دهنده و 64 مضمون پایه استخراج شد. مضامین فراگیر مسئولیت های والدین در قبال فرزندان شامل تکریم فرزند، توجه به آینده دینی فرزند، توانمندسازی فردی فرزند، توانمندسازی اجتماعی فرزند، پرورش حیا در فرزند، اعتقادبه تولید و توسعه نسل، مراقبت جسمی و روانی از فرزند،الگودهی به فرزند بود. درحوزه مسئولیت های فرزندان نیز 2 مضمون فراگیر، 7 مضمون سازمان دهنده و 16 مضمون پایه استخراج شد. مضامین فراگیر مسئولیت های فرزندان در قبال والدین شامل احسان و اطاعت است. گفتنی است واژه ی احسان به دلیل وسعت معنایی بالایی که دارد مضامینی چون انفاق به والدین، دعا برای والدین، قدرشناسی از والدین، تواضع در برابر والدین، احترام به والدین و گفتار کریمانه با والدین را در برمی گیرد. درنهایت، این مضامین به صورت شبکه تارنما رسم شده و روابط میان آنها در قالب الگو نشان داده شده است و اعتباریابی درونی الگو نیز به روش دلفی انجام شد و نشان داد الگو از روایی محتوایی بالایی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها